Targi Książki w Krakowie - szwecjoblogowy targowy rozkład jazdy

Kiedy dowiedziałam się, że Szwecja będzie tegorocznym Gościem Honorowym Targów Książki (25-28 października 2018), wiedziałam, że nie może mnie tak zabraknąć! I nie zabraknie. 

Mam wielką przyjemność zaprosić Was na spotkanie  na Targach w piątek (godz. 17.00-19.00, Sala Budapeszt C, wydarzenie na Facebooku TUTAJ)! Spotkamy się w kameralnej atmosferze, możecie zjawić się w sali w dowolnej chwili w ciągu tych dwóch godzin. To okazja, żeby się poznać i porozmawiać o tym, co Was interesuje: o podróżowaniu po Szwecji, o uczeniu się języka szwedzkiego, o szwedzkiej literaturze, o kulisach prowadzenia bloga i pisania książki. Może polecicie mi ciekawe szwedzkie książki, przyjemną muzykę, opowiecie o zakątkach, do których jeszcze nie dotarłam, podrzucicie pomysł na nowy wpis?

W dzisiejszym wpisie przedstawię Wam "szwecjoblogowy targowy rozkład jazdy", czyli listę spotkań, na które się wybiorę albo na które z pewnością bym się wybrała, gdybym tylko potrafiła być w dwóch miejscach jednocześnie 😊

Spotkania z autorami

Amatorów reportażu zainteresują pewnie te punkty programu: Elisabeth Åsbrink porozmawia o grzechach z przeszłości szwedzkiego społeczeństwa razem z Maciejem Zarembą Bielawskim (czwartek, godz. 20.00, Pałac Czeczotka - wydarzenie z programu towarzyszącego, Festiwal Conrada) oraz razem z Niklasem Orreniusem opowie o tym, jakich słów potrzeba nam dziś w rozmowie o demokracji, wolności słowa i poszukiwaniu prawdy. Razem z Katarzyną Tubylewicz będzie można zastanowić się, dokąd prowadzą szwedzkie wybory (piątek, godz. 18.00, Księgarnia Pod Globusem). 

Miłośnicy kryminałów posłuchają pewnie chętnie, co Mons Kallentoft ma do powiedzenia na temat szwedzkiego kryminału właśnie: czy możemy mówić o renesansie, czy raczej zmierzchu gatunku (sobota, 17.30, Sala Budapeszt A)? 

W sobotę swoje spotkanie autorskie będą mieć też Herman Lindqvist, autor książki "Wazowie. Historia burzliwa i brutalna" (godz. 10.00, Sala Budapeszt B), oraz autor serii o czterech kolorach ludzkich charakterów, Thomas Erikson (godz. 13.00, Sala Budapeszt B).

Poetki Linn Hansén posłuchacie w sobotę (godz. 21.30, Księgarnia Lokator), kiedy razem z tłumaczką Justyną Czechowską będą czytać teksty z tomu "Przejdź do historii" po szwedzku i po polsku, a także na spotkaniu autorskim w niedzielę (godz. 11.00, stoisko Ambasady D33). W czasie trwania Targów w Teatrze Łaźnia Nowa (czwartek i piątek, godz. 21.00, niedziela godzina 20.00), grany będzie spektakl "Miłosna wojna stulecia" w reżyserii Evy  Rysovej na podstawie poematu Ebby Witt-Brattström. Rozmowa z autorką poprzedzi czwartkowy spektakl (godz. 20.00).

Podczas Targów nie zabraknie też atrakcji dla dzieci, wśród zaproszonych gości znaleźli się też moi ulubieni twórcy, których książki mam na moich "dorosłych" półkach: Martin Widmark, autor m.in. serii o Biurze Detektywistycznym Lassego i Mai, oraz Maria Nilsson-Thore, znana przede wszystkim jako ilustratorka książek o Mrówkojadzie i Orzesznicy. W targowym programie są między innymi warsztaty z autorami skierowane dla dzieci. Dla mnie bardziej interesujące jest spotkanie o dzieciństwie i książkach (sobota, godz. 10.00, Pałac Czeczotka).

Spotkania z tłumaczami

Nie zapominajcie, że Targi to także szansa na spotkanie z tłumaczami literatury. W programie znajdziecie na przykład ciekawe warsztaty, wykłady i rozmowy, zarówno na samych Targach, jak i w krakowskich szkołach. Marta Rey-Radlińska pochyli się nad złożoną naturą nordic noir (czwartek, godz. 8.00, VIII Prywatne Akademickie Liceum Ogólnokształcące), a z Justyną Czechowską będzie można zastanowić się, kto dziś czyta poezję w przekładzie (czwartek, godz. 8.15, Liceum Sióstr Prezentek). W sobotę (godz. 10.00, Sala Budapeszt A) Dominika Górecka i Katarzyna Tubylewicz poprowadzą warsztaty tłumaczenia poezji dla nieznających szwedzkiego, a w niedzielę (godz. 10.30, Sala Budapeszt B) odbędą się warsztaty translatorskie ze Zbigniewem Kruszyńskim (zamknięte spotkanie dla uczestników, którzy wcześniej zgłosili swoje przekłady dwóch wierszy Larsa Gustafssona oraz fragmentu prozy Gunnara Ekelöfa). W czwartek (godz. 15.30, Sala Budapeszt AB) tłumacze porozmawiają też o trudnych tematach w książkach dla dzieci - o przekładzie literatury szwedzkojęzycznej opowie tam Barbara Gawryluk)

Spotkania z blogerami

Nie mogłabym też pominąć informacji o spotkaniach z blogerami! W sobotę (godz. 17.00, Salonik Literacki) wezmę udział w rozmowie "Blogerzy o Szwecji" - Michał Cessanis będzie rozmawiać o Szwecji ze mną, Aldoną Hartwińską z PoFIKAsz i Pauliną Górszczak z Marchewkowej Skandynawii.

Aldona Hartwińska spotka się z Wami jeszcze w niedzielę  (godz. 14.00, Sala Budapeszt B) i opowie o niezwykłej podróży przez Szwedzki Układ Słoneczny.

Będziecie w Krakowie? Jakie punkty programu przyciągnęły Waszą uwagę? Których spotkań wysłuchamy wspólnie?

Pełen program Szwecji na Targach Książki znajdziecie TUTAJ, pełen program oraz informacje organizacyjne dla odwiedzających dostępne są na stronie Targów TUTAJ.

Sztuka porządkowania życia - przed śmiercią

Sztuka porządkowania życia po szwedzku to książka niepozorna, ale poważna i ważna. Nie wiem, czy gotowa byłabym dać ją komuś w prezencie (we wstępie autorka pisze: "Pewnie dostaliście tę książeczkę od swoich dzieci albo w prezencie od kogoś w takiej samej sytuacji jak wy czy ja"). W tytule polskiego wydania strasznie brakuje mi jednak najważniejszego pojęcia, o którym zrobiło się tak głośno.

Chodzi o słowo döstädning (w angielskim wydaniu, z którego przetłumaczono tę książkę na polski - death cleaning), czyli sprzątanie przed śmiercią. Powstało od słów: dö, czyli czasownika 'umierać' i städning czyli rzeczownika 'sprzątanie' i stało się takim fenomenem, że trafiło na "listę nowych słów" w ubiegłym roku. Margareta Magnusson jest - jak mówi o sobie - w wieku między osiemdziesiątką a setką. Swoją książką chciała przełamać tabu, co w polskim tytule znów zostało zawoalowane i przez co książka wydaje się przypominać kolejną Marie Kondo (Magia sprzątania) czy Paulinę Draganję (Małe wielkie porządki. Szwedzka sztuka sprzątania). A w książce Magnusson nie o samo sprzątanie chodzi. Ale o to, żeby w ogóle zabrać się za porządki, by "najbliżsi zachowali po nas tylko dobre wspomnienia". 

W ostatnim czasie kilkukrotnie przyszło mi toczyć rozmowy i rozmyślania na temat tego, ile gromadzimy wokół siebie rzeczy: pięknych, ponadczasowych, wywołujących wspomnienia, ale też takich, z którymi uporanie się jest trudne, ze względów zarówno emocjonalnych, jak i czysto praktycznych. Magnusson w swoim poradniku o tym wszystkim pisze - otwarcie, bardzo pogodnie, z bardzo praktycznym podejściem. W książce znajdziecie konkretne porady, jak zabrać się do takiego sprzątania, od czego zacząć, a za co lepiej nie zabierać się od razu, co zrobić z rzeczami, których chcemy się pozbyć, jakich rzeczy lepiej się pozbyć, żeby nie musiał tego robić ktoś inny. A także, co uważam, za bardzo cenne - jak rozmawiać z naszymi starzejącymi się bliskimi. Zresztą, książka Magnusson to tytuł dla osób w każdym wieku. Bo dbanie o to, by mieć uporządkowane życie to coś, co powinno się zrobić dla siebie w dowolnym momencie (ja takie naprawdę wielkie porządki też mam w planach po uporządkowaniu innych rzeczy, na razie tylko się wymądrzam). Posłuchajcie zresztą autorki:

PS Dzięki książce poznałam dwa nowe dla mnie słowa 😊 Mansdagis, dosłownie męskie przedszkole, odpowiednik angielskiego mancave, takiego męskiego kącika, gdzie kobieta nie ma wstępu i fulskåp, szafka na paskudztwa, na upychanie np. nietrafionych prezentów - macie w domu coś takiego?

Margareta Magnusson Sztuka porządkowania życia po szwedzku

(The Gentle Art of Swedish Death Cleaning)

Buchmann, 2018

tłum. Jerzy Malinowski

szwedzki tytuł: Döstädning - ingen sorglig historia

Za co tak lubię Språktidningen

Kiedy dzielę się z Wami na szwecjoblogowym Instagramie albo fanpage'u tym, co aktualnie czytam i kiedy zabieram się za lekturę nowego numeru Språktidningen, co miesiąc dostaję kilka pytań o to czasopismo. Czym właściwie jest, skąd je wziąć i na jakim poziomie trzeba znać szwedzki, żeby je czytać? Na te pytania odpowiem Wam w dzisiejszym wpisie: na dwa pierwsze bezpośrednio, na ostatnie - pokazując Wam po prostu przykłady artykułów z tego czasopisma (wytłuszczone linki), zobaczycie sami, jakiego rodzaju są to teksty.

Språktidningen to szwedzkie czasopismo popularnonaukowe, skierowane dla osób, które interesują się językami. Według statystyk liczy sobie 66 000 czytelników, wśród których większość to nauczyciele, dziennikarze i tłumacze. Inspiracją do powstania magazynu miała stać się popularność programów poświęconych językowi w telewizji i radiu, takich jak Värsta språket Fredrika Lindströma i Språket i P1. Zwróćcie uwagę, że Språktidningen to czasopismo skierowane do szwedzkojęzycznych czytelników, a nie stworzone specjalnie dla uczących się języka szwedzkiego, tak jak np. English Matters czy Deutsch Aktuell i tym podobne publikacje (te akurat kojarzę z biblioteczek szkół językowych).

Språktidningen (dosł. Językową gazetę) poznałam na studiach - czasem czytaliśmy pojedyncze artykuły na zajęciach jako punkt wyjścia do dyskusji albo jako komentarz do danego tematu. Najbardziej utkwił mi w pamięci tekst o duńskich dzieciach, które uczą się mówić wolniej niż ich rówieśnicy otoczeni innym językiem 😉 Språktidningen oprócz Rady Języka Szwedzkiego było dla mnie źródłem informacji o corocznej "liście nowych słów", o której co roku donoszę Wam na Szwecjoblogu.

W każdym numerze znajduję teksty, które sprawia, że mam ochotę komuś o nich opowiedzieć. W tegorocznym numerze wydanym około Wielkanocy znalazł się na przykład artykuł o nazwach produktów w sklepach IKEA - świetne uzupełnienie informacji, którymi dzieliłam się z Wami w tym wpisie. 

Lubię niusy na temat aktualnych badań związanych z językiem. W Språktidningen donoszono m.in. o analizie tekstów zespołu Kent zestawionych z wynikami z narzędzi Spotify, dzięki czemu udało się wyłonić najbardziej depresyjne utwory tej grupy. Albo o badaniach, które potwierdziły, że alkohol w małych dawkach poprawia zdolności językowe, w tym mówienie. Ostatnio zaintrygował mnie list czytelnika z Finlandii o tym, że w języku fińskim jest słowo annoskateus, oznaczające patologiczną zazdrość, jaką możemy poczuć w restauracji, kiedy okazuje się, że to, co zamówił nasz sąsiad lub towarzysz, jest lepsze niż nasze zamówienie. Fascynujące!

Lubię też to, że artykuły przewodnie dotyczą często tematów aktualnych, np. w tym roku przed wyborami pojawił się tekst o hasłach i pojęciach używanych przez polityków, a w sezonie na semle - teksty o pochodzeniu słowa semla i o kulinarnych wariacjach na temat semli. I ich nazwach.

W aktualnych wydaniach znaleźć można pewne stałe cykle: są listy od czytelników, są doniesienia o najnowszych badaniach i odkryciach oraz o nowych słowach w języku szwedzkim. Co numer prezentowany jest też jeden język obcy (o języku polskim opowiadała kilka numerów temu Katarzyna Syty z Instytutu Polskiego w Sztokholmie). A w starych numerach był też cykl o kamieniach runicznych. 

Kilka stron zajmują pytania czytelników i odpowiedzi ekspertów. Bardzo lubię kącik Sary Lövestam - porwała mnie swoim pasjonującym wykładem o gramatyce (tak, o gramatyce można opowiadać z pasją!) podczas Targów Książki w Göteborgu kilka lat temu i wciąż zachwyca pełnymi humoru książkami o gramatyce (Grejen med verb, Grejen med substantiv och pronomen i ostatnia Grejen med ordföljd). Zawsze z zainteresowaniem zerkam na stronę Språkpolisen, gdzie "językowi policjanci" skarżą się, co drażni ich w  tym, jak ludzie posługują się językiem szwedzkim. To ciekawe porównanie z tym, na jakie konstrukcje zwracają uwagę wykładowcy w wypowiedziach studentów filologii szwedzkiej 😊 Na koniec na czytelników czekają zadania do ruszenia głową (na wakacje prenumeratorzy otrzymują specjalny numer Klurigt z krzyżówkami, quizami i łamigłówkami). Chociaż często sięgam po polskie magazyny szaradziarskie, to szwedzkie krzyżówki do dla mnie wciąż jakaś czarna magia...

No i wreszcie: skąd wziąć Språktidningen? Możecie kupić bieżący numer, jeśli akurat jesteście w Szwecji (powinno się udać np. w Pressbyrån). Można zaprenumerować papierowe wydanie, także z wysyłką do Polski, albo kupować i czytać na telefonach lub tabletach (dla prenumeratorów wydań papierowych wydania elektroniczne są dostępne bez dodatkowych opłat - tego rozwiązania akurat jeszcze nie testowałam). W wielu sklepach charytatywnych, np. Erikshjälpen, Emmaus czy Stadsmissionen znaleźć można stare numery za grosze - mnie udało się dzięki temu wyszperać numery z ciekawymi artykułami, które pewnie przydadzą mi się w pracy 😊

Lubicie programy i prasę o takiej tematyce? 

Czy raczej zostawiacie takie rzeczy prawdziwym językowym maniakom?