O czym warto pamiętać, zaczynając naukę szwedzkiego - 5 porad ode mnie

Od pewnego już czasu pracuję nad recenzjami różnych materiałów do nauki języka szwedzkiego, które chcę dla Was publikować na blogu. Na początek postanowiłam zabrać się za te najłatwiej dostępne w Polsce, czyli pochodzące z polskich wydawnictw. Nie ma ich zbyt wiele, a większość przeznaczona jest dla początkujących.

Zanim ruszę z wpisami na temat poszczególnych tytułów, chciałabym zebrać moje najbardziej ogólne przemyślenia dotyczące pierwszych etapów nauki szwedzkiego. Ale podkreślam - takich naprawdę pierwszych. Mam wrażenie, że niektóre z tych punktów po odpowiednim przeredagowaniu mogłoby znaleźć odniesienie w przypadku nauki innych języków.

O czym więc warto pamiętać, a o czym moim zdaniem możecie zapomnieć?

1. 

Jeśli samodzielnie wybierasz sobie materiały, z których będziesz się uczyć, upewnij się, że są wyposażone w płyty lub inne nośniki z nagraniami. Nauczenie się poprawnej wymowy poszczególnych dźwięków czy poprawnego akcentowania na początkowym etapie nauki jest niesamowicie ważne, bo bardzo ułatwi uczenie się na dalszych etapach. Złe przyzwyczajenia w tej dziedzinie dość trudno jest zresztą potem "wyplenić". Opanowanie szwedzkiej wymowy na początkowym poziomie daje też więcej pewności siebie w dalszym toku nauki, pomoże w odblokowaniu się przed mówieniem (pisaliście mi, że to właśnie to, co siedzi w głowie, jest często największą przeszkodą w komunikowaniu się ze Szwedami). Trzeba gdzieś w tym wszystkim znaleźć jeszcze umiar między niezdrowym perfekcjonizmem a zupełnym bagatelizowaniem kwestii wymowy.

źródło

Mam wrażenie, że to wymowa jest tym, co z początku najbardziej przeraża uczących się. Zagadnienia, które pojawiają się w pierwszych rozdziałach podręczników, są dość proste, a świadomość, że na przykład szwedzkie czasowniki nie odmieniają się przez osoby, trochę uspokaja :) Pozdrawianie się i przedstawianie też nie wymagają jeszcze wkuwania wielu zwrotów. To właśnie "inna" wymowa szwedzkich głosek zaskakuje - bo trzeba inaczej ułożyć usta czy pamiętać o odpowiedniej długości spółgłosek czy samogłosek. Nie trzeba się tego bać i przed tym wzbraniać - z gimnastyką buzi i języka przy szwedzkich głoskach jest tak jak z ćwiczeniem normalnej gimnastyki, ważne jest ćwiczenie, ćwiczenie i jeszcze raz ćwiczenie! I tak jak w przypadku aerobiku czy treningów związanych z tańcem - bardzo przydaje się lusterko! Nagrania są nam potrzebne z tego samego powodu - o ile łatwiej jest wykonać jakieś ćwiczenie, gdy zaprezentuje je nam instruktorka lub gdy obejrzymy je dokładnie na YouTubie, niż gdy przeczytamy suchy teoretyczny opis tego, jak należy je wykonać?

2.

Co do wymowy, ale nie tylko - pamiętajcie o tym, że język to tak naprawdę ludzie. Co mam przez to na myśli? Że każdy z nas mówi trochę inaczej, ma różnego rodzaju naleciałości, ulubione słówka czy sformułowania. W Szwecji do tego dochodzą jeszcze rozmaite dialekty. Warto o tym pamiętać, by nie rozczarować się, że język z nagrań może różnić się od tego, jak będzie mówić lektor na kursie czy jak będą odpowiadać Wam Szwedzi, jeśli wybierzecie się na przykład na wycieczkę po Skanii. 

Na początku nauki warto po prostu wyjść z założenia, że nie trzeba znać mnóstwa różnych sposób na wyrażanie tego samego ani od razu rozważać różnych wariantów wymowy, tylko pogodzić się z taką wersją, jaką preferują autorzy naszych materiałów i rozszerzać tę wiedzę stopniowo dopiero dalszym etapie nauki. Ważne przecież, by robić kroki naprzód, a nie drążyć deptaniem w jednym miejscu.

źródło

3. 

W komentarzach na Facebooku, gdzie dzieliliście się swoimi poradami na początek nauki, sporo z Was polecało różnego rodzaju fiszki oraz książki z serii Troll, które ja w dzisiejszym wpisie akurat odradzam.

Choć obie części Trolla szczerze uwielbiam, to nie polecam sięgania po tę książkę na bardzo początkowym etapie. Trolle to podręczniki do gramatyki, które świetnie sprawdzają się jako materiał uzupełniający, do których bardzo dobrze jest zajrzeć, by dodatkowo potrenować materiał gramatyczny, który pojawia się w innych książkach, ale nie sprawdzi się jako podstawowe źródło do uczenia się języka. A już tym bardziej nie takie to rozwiązywania od deski do deski. 

Fiszki, obecnie wciąż zyskujące na popularności, też nie wydają mi się optymalne jako pierwszy materiał do nauki szwedzkiego. Zasób słów i rozstrzał tematyczny w gotowych fiszkach często jest spory, a różnorodność przykładowych zdań pod względem tematyki i poziomu ich skomplikowania też jest dość wysoka. Także i w przypadku fiszek jestem jednak zdania, że mogą być kapitalnym materiałem uzupełniającym, jeśli Wam w ogóle odpowiada taki sposób nauki (mnie gotowe fiszki papierowe nigdy tak naprawdę nie przekonały, kilka razy w życiu przed egzaminami korzystałam jedynie z takich przygotowanych własnoręcznie , które przede wszystkim miały dla mnie tę zaletę, że mogłam opracować je na kolorowych kartkach - użycie konkretnych kolorów miało znaczenie - oraz że zapamiętałam dużo na samym etapie wypisywania karteczek). Bardzo lubię za to aplikacje na telefon, których działanie w zasadzie przypomina trochę uczenie się z fiszek, np. Memrise (na Facebooku polecaliście mi jeszcze Quizlet, którego ja akurat jeszcze nie znam).



Uważam, że na początek najlepiej sprawdzają się książki-kursy, które są skonstruowane tak, by jak najlepiej przygotować Was do komunikacji. Poznacie dzięki nim zarówno słownictwo, jak i gramatykę oraz dowiecie się czegoś o szwedzkiej kulturze.

4.

W nowym języku wszystko jest nowe, dobrze jest więc oswajać się z tym nowym jak najczęściej i na różne możliwe sposoby. Smutną prawdą jest to, że uczenie się nowego języka trwa dość długo, a zapomina się niestety całkiem szybko. Warto więc postarać się o to, by otaczać się szwedzkim tak często, jak się da. To szczególnie ważne w przypadku tego języka, z którym na co dzień nie mamy tyle styczności jak np. z angielskim, dostrzeganym lub słyszanym nawet w formie krótkich haseł reklamowych czy w dłuższej formie np. w kinie (większość wyświetlanych produkcji to te anglojęzyczne).



Wykorzystujcie każdą okazję, by "zrobić coś" ze szwedzkim. W tym momencie właśnie sprawdzą się fiszki jako powtórka i uzupełnienie materiału. Włączcie sobie szwedzkie radio lub szwedzki program telewizyjny (np. kulinarny, dla dzieci, teleturniej, szwedzki serial z napisami, bez lektora albo bajkę Disneya) - nie szkodzi, jeśli nie zrozumiecie nic lub bardzo niewiele, ważne jest też "zanurzenie się" w języku, podchwycenie jego specyficznej melodii. Jeśli już trochę znacie szwedzki, spróbujcie posłuchać uproszczonych wiadomości np. na stronie 8sidor. Albo znajdźcie sobie ulubionego YouTubera - ja uwielbiam i regularnie oglądam Clarę Henry i TheSwedishLad (z tego co pamiętam, na obydwu kanałach są dostępne angielskie napisy). W dodatku wcale nie musicie na to poświęcać Waszego dodatkowego czasu - sięgnijcie po fiszki, filmy czy dźwięki, kiedy przyrządzacie obiad, myjecie zęby, jedziecie tramwajem czy czekacie w długiej kolejce do jedynej otwartej kasy w sklepie. W wolnej chwili spróbujcie zmierzyć się też z różnymi ćwiczeniami online: Digitala Spåret, Safir, Hej svenska! czy Ba ba dum!

Oczywiście na tym zanurzaniu najbardziej mogą skorzystać Ci, którzy przebywają w Szwecji. Pamiętam, że sama podczas wycieczek na początku nauki czytałam zawzięcie wszystkie szyldy i tabliczki na ulicach, codziennie brałam do czytania Metro, zbierałam prospekty o odwiedzanych zabytkach, namiętnie i w bardzo dobrej wierze podsłuchiwałam też rozmowy współpasażerów w pociągach i autobusach. Jeśli Wy macie to szczęście, że uczycie się szwedzkiego w Szwecji, to po cichu Wam zazdroszczę mam szczerą nadzieję, że korzystacie z tego dobrodziejstwa. Jeśli uczycie się gdziekolwiek indziej - pamiętajcie, że dla Was takim dobrodziejstwem i oknem na Szwecję jest przecież Internet.

5. 

Moja ostatnia rada dla bardzo początkujących: Nie powtarzaj w kółko, że szwedzki jest tak strasznie trudny! Bo jeszcze naprawdę w to uwierzysz :)

Nasze nastawienie ma naprawdę duży wpływ na to, jak się uczymy, więc naprawdę nie warto startować z takiego zdemotywowanego poziomu. Zwróciłam na to uwagę podczas wykładu o tym, czy Skandynawowie rozumieją się nawzajem, gdy mówią w swoich językach. Jednym z wniosków płynących z badania było to, że czasami problem w porozumieniu stwarza założenie z góry, że niczego nie zrozumie się z języka sąsiada.

Przeczytałam kiedyś na jednym z blogów językowych (chyba na Hał ar ju, Marija) i bardzo mnie to ujęło, że z językiem obcym jest jak z przyjacielem. Jak się go już pokocha, to tak w całości, nawet jeśli czasem potrafi nas zdenerwować albo nie zawsze do końca rozumiemy, o co mu chodzi.

źródło

Rozmawiając z Polakami, uczącymi się szwedzkiego za granicą, często słyszałam, że trudność w nauce stwarzają nam często perfekcjonizm i samokrytyka, które trochę wydają się leżeć w naszej naturze. Wiem, że akurat nad tym sama muszę pracować w różnych dziedzinach życia, ale wciąż mam okazję przekonywać się, że warto.



Na koniec pozostaje mi życzyć powodzenia tym, którzy dopiero będą zaczynać i wytrwałości dla tych, którzy już zaczęli!