Językowy smaczek tygodnia #1: Gdy mówi się o trollach...

Zaczynamy nowy cykl! 

W czwartek na Facebookowym fanpage'u Szwecjobloga zadałam szybkie pytanie: czy bylibyście zainteresowani czytaniem o idiomach, frazeologizmach w języku szwedzkim. Wasza reakcja była naprawdę błyskawiczna i pomysł spotkał się ze sporym entuzjazmem. Zastanawiałam się trochę, jak cały cykl nazwać - nie chciałam wchodzić w szczegóły i rozważać, co jest idiomem, co wyrażeniem, a co powiedzeniem. Nie chciałam też, żeby cykl miał stać się mini-kursikiem szwedzkiego. Chciałabym raczej wyciągnąć na światło dzienne pewne ciekawostki, smaczki. Stąd pomysł na "Językowy smaczek tygodnia". W planach mam, by smaczki pokazywały się na blogu co poniedziałek, na dobry początek tygodnia.

Do pierwszej odsłony cyklu postanowiłam wybrać coś, co brzmi bardzo skandynawsko:

När man talar om trollen så står de i farstun.

czyli:

Kiedy mówi się o trollach, to one stoją w sieni.

To powiedzenie można porównać do polskiego O wilku mowa, a wilk tuż tuż albo angielskiego Speak of the devil and he shall appear (wyrażenia o podobnym znaczeniu istnieją też w arabskim, chińskim, bułgarskim, hiszpańskim, wietnamskim...) Używa się go w sytuacji, gdy pojawia się ktoś, kto był tematem rozmowy, często jedynie mówiąc pierwszą część wyrażenia (När man talar om trollen... czy nasze O wilku mowa...).

Powiedzenie pochodzi z czasów, gdy przesądnie wierzono, że wypowiedzenie "imienia" czegoś złego, natychmiast to złe może przywołać (mnie od razu kojarzy się to z książkami o Harrym Potterze i Voldemorcie, którego nazywano Sami-Wiecie-Kim). 

W polskim powiedzeniu mowa o wilku, którego oczywiście też kiedyś bano się w Szwecji. Wilka po szwedzku początkowo oznaczało słowo ulv (tak zresztą dalej po duńsku i norwesku), natomiast później, by uniknąć nazywania wilka "po imieniu", zaczęto używać słowa varg - to słowo zostało w języku do dzisiaj.