IKEA - podróż w czasie (zdjęcia)

Älmhult to niewielka, licząca zaledwie dziewięć tysięcy mieszkańców miejscowość, ale jej nazwa wydaje się być rozpoznawana na całym świecie i wielu osobom od razu kojarzy się z IKEĄ, jednym z najbardziej znanych szwedzkich przedsiębiorstw. 

Ingvar Kamprad założył swoją firmę w 1943 roku jako siedemnastolatek. Z początku sprzedawał długopisy, zapalniczki i nylonowe pończochy. Cztery lata później zajął się wysyłkową sprzedażą mebli, a w 1953 roku powstał pierwszy sklep IKEA, właśnie w Älmhult. To tutaj powstał też potem pierwszy duży dom towarowy IKEA, pierwowzór tych dzisiejszych, w charakterystycznych niebiesko-żółtych barwach.

Wybraliśmy się do Älmhult, żeby zwierdzić wystawę IKEA Genom Tiderna, czyli "IKEA na przestrzeni wieków".

Wystawa IKEA Genom Tiderna zajmuje powierzchnię ośmiuset metrów kwadratowych i przedstawia dwadzieścia różnych pomieszczeń, w których prezentowane są urządzone wnętrza oraz pomysły IKEA od lat czterdziestych aż do dziś. Wydaje mi się, że każdy znajdzie tu dla siebie: od tych, którzy interesują się wystrojem wnętrz, po tych, których bardziej ciekawią mechanizmy rozwoju przedsiębiorstwa. To, co mnie bardzo się podobało, to szczegóły, o które zadbano przy prezentacji pomieszczeń - wiele z nich wygląda, jakby ktoś w nich mieszkał, a teraz po prostu na chwilę wyszedł. Na biurku leżą w okulary i długopis, a na stole talerz z ciasteczkami czy półmisek z bananami, które wyglądają jak prawdziwe. No i oglądanie pokoi przyniosło dla nas trochę sentymentów: niektóre meble czy sprzęty przypominały te, które widzieliśmy w domach naszych babć.

Lata pięćdziesiąte to właśnie czas lansowania pomysłów IKEI, z którymi kojarzona jest dziś - samodzielny montaż mebli oraz prezentowanie klientom mebli w "urządzonych" pokoikach w domu towarowym. Na wystawie z tego okresu zafascynowały mnie wzorzyste tapety i zasłony.

Lata 60. to polski akcent w histori IKEI. Chodzi o bukowe krzesła ÖGLA, które produkowano w fabryce mebli giętych w Radomsku. Dlaczego tam? Na początku lat 60. firma Kamprada przeżywała kryzys, bojkotowana przez szwedzkich producentów mebli, więc szukano dostawców w innych krajach. Kamprad przyznaje, że ma do Polski sentyment, choć interesy z Polakami stały się w tamtym czasie przyczyną jego problemów z alkoholem (sic!). Współpraca z Polską dalej trwa - podobno połowa produktów z asortymentu IKEI wytwarzana jest właśnie w naszym kraju.

Poza tym, lata 60. na wystawie to odważne kolory i wzory.

Lata 70. to dla IKEI czas ekspansji na rynki europejskie, wtedy także zaprojektowano znany regał BILLY. Na wystawie można było znaleźć książeczki poświęcone temu meblowi, a w sklepie z pamiątkami kupić sobie regał w wersji miniaturowej, mieszczącej się na jednej półce prawdziwego mebla. Kolejne dziesięciolecie należało natomiast do stolika LACK, który widziałam chyba w każdym studenckim mieszkaniu.

Lata 90. to zdecydowanie jaśniejsza kolorystyka wnętrz, wydaje mi się, że właśnie taka dominuje dziś w pokojach urządzanych we współczesnych domach handlowych IKEA. Zaskoczyła mnie bardzo kolekcja "Szwedzki XVIII wiek", wprowadzona w 1993 roku (wycofana pięć lat później) - nawiązywała do wzornictwa z epoki. Zdziwiło mnie też, że dopiero w latach 90. zaczęto lansować kolekcje IKEA dla Dzieci, której istnienie wydawało mi się czymś niemalże oczywistym.

Ciekawym elementem wystawy jest też część poświęcona katalogom - dziś uznawanym wręcz za kultowe.

Końcowe ekspozycje to już same smaczki. Wizje przyszłości (IKEA na Księżycu?) czy IKEA w liczbach (Czy wiesz, że za każdym razem, kiedy mrugasz, ktoś wchodzi na stronę ikea.com? Albo żeby pokryć łączną powierzchnię wszystkich sklepów IKEA potrzebne byłoby 34 miliony stolików LACK?). 

Na wiosnę 2016 roku planowane jest otwarcie dużego Muzeum IKEA. Bardzo podobał mi się pomysł, by zachęcić odwiedzających do współtworzenia muzeum - jeśli ktoś ma jeszcze w domu dawne meble, może dać im nowe życie i pozwolić im stać się częścią ekspozycji.

Wystawę można zwiedzać codziennie, za darmo, w smålandzkim Älmhult, w piwnicy Korporacyjnego Centrum Kulturalnego IKEA Tillsammans (adres: Ikeagatan 1) do 17 grudnia 2015, potem wystawa zostanie zamknięta, na rzecz Muzeum IKEA.

Źródła:

zdjęcia z własnego archiwum
http://www.ikea.com/ms/sv_SE/museum/ikea-genom-tiderna.html
http://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/europe/sweden/10824978/IKEA-plans-to-open-museum.html