Co robić jesienią? Lista okołoszwedzkich pomysłów

Przyszedł wrzesień, wraz z końcem wakacji przyszedł też koniec letnich upałów. Zdążyła się już zacząć słota, był już chłód odczuwalny szczególnie rankiem i wieczorem, przyszła pora na gorącą herbatę z miodem zamiast lodowatej lemoniady, skarpetki wróciły do łask. Mam wrażenie, że w mediach społecznościowych zapanował jakiś spadek nastroju, jakaś apatia, pogorszenie humoru i trudność pogodzenia się ze schyłkiem lata. Nie u mnie. Przyznaję się, jestem typową jesieniarą - wrzesień i październik to chyba moje ulubione miesiące (no dobra, dorzucam do tego jeszcze maj) - w moim trybie pracy rozpoczynający się rok, nowe wyzwania i nowe możliwości bardziej czuję właśnie teraz niż na przełomie grudnia i stycznia, a jesienne powietrze bardziej pozwala mi odpocząć niż pełne letnie słońce.

Zmotywowana inspirującą listą pomysłów, jak zrobić sobie dobry wrzesień, przygotowaną przez Jess z bloga Buszując w codzienności, przygotowałam dla Was listę pomysłów na dobrą jesień, oczywiście - jak na blog o Szwecji przystało - ze szwedzkimi akcentami. Co robić, żeby się nie nudzić? Czego nowego spróbować? Mam nadzieję, że znajdziecie tu coś dla siebie.

Zrób sobie mys

Pamiętacie jeszcze modę na duńskie hygge? Świeczki, ciepłe koce, dobre jedzenie, przytulność? Szwedzkim odpowiednikiem hygge jest mys (wprawdzie słowo lagom zrobiło karierę jako szwedzka filozofia życia, ale ma ono zupełnie inne znaczenie - o szwedzkich słowach-hitach przeczytacie TUTAJ). Przygotujcie więc mięsiste koce, ogromne kubasy na hektolitry ulubionej herbaty, wciągnijcie ciepłe skarpety i najwygodniejsze ubranie, zapalcie świeczki, puśćcie przyjemną muzykę i zróbcie sobie mys. To być może najbardziej oklepany obraz jesiennej przytulności, ale po powrocie do powakacyjnej rzeczywistości trudno mi wyobrazić sobie coś bardziej relaksującego i pozwalającego się skupić na "tu i teraz". W moim przypadku w przytulność wpisują się jeszcze książki.

Wyczaruj coś w kuchni

Czwarty października to w Szwecji dzień cynamonowej bułeczki, czternasty - dzień kanapki z krewetkami, w listopadzie swoje dni w kalendarzu tematycznym mają czekoladowe ciasto kladdkaka, tort kanapkowy, sernik i gołąbki (o innych "smakowitych" dniach przeczytacie w TYM POŚCIE). Może to będzie inspiracją do kulinarnych eksperymentów? Przepisy znajdziecie na przykład u Doroty na blogu Bigos po szwedzku lub na stronie Ambasady Szwecji w Polsce - tam prezentuje je Michał Godyń, szef kuchni w Rezydencji Ambasadora Szwecji. 

Nadrób filmowe i serialowe zaległości

Nawet jeśli wydaje się Wam, że od początku pandemii obejrzeliście już całego Netfliksa 😉 , ciągle pojawia się coś nowego. Na początku września na przykład premierę miał serial Młody Wallander, produkcja prezentująca historię bohatera książek Kurta Wallandera tuż po ukończeniu szkoły policyjnej - uwaga - w czasach współczesnych oraz po angielsku (a pamiętacie, że pisałam o tym, jak bardzo szwedzki jest Wallander?)

HBO natomiast na jesień 2020 zapowiada serial Beartown na podstawie świetnie przyjętej powieści Fredrika Backmana Miasto niedźwiedzia (TUTAJ przeczytacie moją recenzję książki).

Obszerną listę nordyckich seriali na różnych platformach VOD, do któej często wracam po inspiracje, przygotowała niezawodna Renia z bloga Ronja.pl

A jeśli seriale nie są dla Was - polecam Wam szwedzki teleturniej På spåret, którego kolejne edycje śledzę od lat - to przyjemna rozrywka na piątkowe wieczory, a przy okazji można się dowiedzieć mnóstwa ciekawostek na temat różnych krajów i poznać szwedzkich celebrytów. Premiera nowego sezonu 27 listopada.

A jeśli z kolei chcecie obejrzeć coś po szwedzku, ale nie macie czasu ani na wciąganie się w wieloodcinkowe seriale, ani obejrzenie całego filmu - przejrzyjcie kolekcję filmów krótkometrażowych na SVT Play. Są tam reportaże, animacje, historie zabawne albo wzruszające.

Pośmiej się na szwedzkim stand-upie

Skoro jesienią tak często nie dopisuje humor, warto go sobie poprawić - mogą pomóc w tym szwedzcy komicy i stand-uperzy. Do moich ulubionych należą Al Pitcher (Nowozelandczyk, którego programy - po angielsku, z domieszką szwedzkiego - w dużej mierze opierają się na kulturowych zderzeniach ze Szwecją), Johan Glans (sporo żartuje o Skanii), Magnus Betnér (bywa bardzo dosadny, ale często zwraca przy tym uwagę na tematy ważne) i André Wickström (pochodzący z Finlandii komik występujący po fińsku i szwedzku).

Ich występy w formie krótkich klipów możecie oglądać na kanale YT Raw Comedy Club, na ich oficjalnych kanałach, a na polskim Netfliksie dostępny jest cały program Davida Batry Elefanten i rummet (Słoń w salonie)

Spaceruj 

Jak mawiają Szwedzi, nie ma złej pogody na spacer, są tylko złe ubrania (Det finns inget dåligt väder, bara dåliga kläder). Po siedzeniu na kanapie pod kocem zgodnie z poprzednimi poradami pora też na trochę ruchu! Może po drodze uda się pozbierać kasztany, żołędzie i liście, jak w dzieciństwie? Może uda się odkryć bliskie, ale wcześniej nieznane miejsca? Może w trakcie spaceru zrobicie jesienarskie, klimatyczne zdjęcia na Insta?😉A po drodze możecie w słuchawkach puścić sobie jakiś szwedzki podcast - listę polecanych znajdziecie na blogu: CZĘŚĆ PIERWSZA i CZĘŚĆ DRUGA.

Rusz się

Spacery uważacie za nudne, a jesienna aura jednak Was nie przekonuje? Może spróbujcie ruszyć się w domu? I do tego posłuchać szwedzkiego? Trening w domu (hemmaträning) poleca na przykład jedna z bardziej znanych szwedzkich influencerek Ida Warg, swój kanał poświęcony właśnie hemmaträning prowadzi Sandra Friberg, po szwedzku jogę na YT prowadzi na przykład Annas yoga studio. 

Wybierz się na Targi Książki w Göteborgu online

W tym roku Targi Książki w Göteborgu, jedne z największych targów książki w Europie, odbędą się tylko i wyłącznie w sieci. W dniach 24-27 września będzie można zupełnie bezpłatnie obejrzeć i wysłuchać 140 rozmów, spotkań, prelekcji i dyskusji. Ja już nie mogę się doczekać, przez te cztery dni prawdopodobnie nie odkleję się od ekranu. W programie rozmowy m.in. o przyszłości czytelnictwa czy buntowniczce Pippi, która w tym roku kończy 75 lat, a do tego spotkania autorskie m.in. z Majgull Axelsson, Elisabeth Åsbrink, Agnetą Pleijel, Klasem Östergrenem, Monsem Kallentoftem, Camillą Läckberg, którzy opowiedzą o swoich nowych książkach. Z programem możecie zapoznać się na stronie bokmassan.se, tam też - na Bokmässan Play będzie można oglądać spotkania.

Sięgnij po dobrą książkę

Była już mowa o siedzeniu pod kocem, była mowa o Targach, więc czas chyba wspomnieć o wrześniowych nowościach i jesiennych zapowiedziach, po które warto sięgnąć, choć pewnie już wiecie, że lektury na Szwecjoblogu polecam Wam na bieżąco. Skończyłam właśnie czytać Klub Matildy Voss Gustavsson o napaściach seksualnych, korupcji, nadużyciach i bezwzględnej walce o wpływy i władzę wśród intelektualnej elity związanej z Komitetem Noblowskim. Nie mogę się doczekać Montecore. Milczenie tygrysa Jonasa Hassena Khemiriego, jestem ciekawa bardzo na Stowarzyszenia leworęcznych Håkana Nessera.

Zrób fotoksiążkę lub uporządkuj album

Czy należycie do osób, które z podróży przywożą tysiące zdjęć zrobionych aparatem i drugie tyle w pamięci telefonu? I które potem rzadko do nich wracają, bo kto chciałby się przebijać przez te tysiące plików? Może jesień i dłuższe wieczory to czas na zaprojektowanie fotoksiążki albo przygotowanie albumu? Ja akurat preferuję tradycyjne albumy: wybieranie zdjęć do wywołania raz na jakiś czas, a potem układanie i opisywanie pozwala mi się odprężyć i zapomnieć o świecie. A albumem zawsze można się pochwalić, kiedy znajomi wpadną w odwiedziny - i powspominać wyjazdy!

Zacznij prowadzić dziennik

Kiedy ostatnio zapisywaliście coś ręcznie? Poza listą zakupów, chyba że tą też tworzycie w aplikacji? A może regularnie prowadzicie swoje zapiski? Ja nie mogę się obejść bez notesów, notatników i zeszytów. Prowadzę odręczne notatki ze spotkań, często notuję też przemyślenia o przeczytanych książkach, najbardziej ogarniam życie, jeśli zapiszę sobie wszystko w papierowym kalendarzu. A jesienią chciałabym chyba spróbować prowadzić dziennik. Ostatni raz swoje myśli w pamiętniku spisywałam jako nastolatka, a wierzę, że dziennik może pomóc w spostrzegawczości i skupieniu, ale też śledzeniu własnego rozwoju. Odpowiedni notatnik na to już mam!

(te okładki Serii Skandynawskiej to też notesy!)

Stwórz nietypowe wiersze 

Zapisywanie konkretów to jedno, a może coś bardziej twórczego? Może spróbujcie swoich sił w boktitelpoesi, poezji z tytułów książek? Mała próbka ode mnie poniżej:

himmel
en liten värld
alltid hos dig

niebo
mały świat
zawsze u ciebie

Albo może weźmiecie do ręki marker i stworzycie tzw. blackoutdikt (wiersz negatywny). Zobaczcie przykłady z Instagrama:

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez blackout poetry 👁️✍️ (@louisemakespoetry) Wrz 26, 2019 o 11:48 PDT

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez FrkSvenssonsklassrum (@frksvenssonsklassrum) Lut 13, 2019 o 9:51 PST

han nickade
han nickade
hon blinkade långsamt och gick

on kiwnął głową
on kiwnął głową
ona mrugnęła powoli i odeszła

Dajcie znać, jeśli wyjdzie Wam coś fajnego!

Naucz się haftu

Długie jesienne wieczory można też zająć sobie haftem! To akurat nie moje klimaty, tracę cierpliwość nad tamborkiem i przy kolorowankach dla dorosłych, ale śledzę kilka szwedzkich hafciarskich profili na Instagramie prowadzonych z przymrużeniem oka. Wyszywanki znajdziecie też na profilu Jonasa Gardella!

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez BroderiklubbenBK (@broderiklubbenbk) Kwi 17, 2020 o 9:09 PDT

Słuchaj swojego serca - nikt inny nie wie, ile keczupu to "w sam raz" właśnie dla ciebie 

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Jonas Gardell (@jonas.gardell) Maj 11, 2020 o 11:02 PDT

Dobre planowanie jest podstawą dobrze wykonanej pracy

Zrób wokół siebie porządki i daj rzeczom drugie życie

Koniec lata to doskonały czas na porządki w garderobie. W końcu kiedyś trzeba wrócić do ciepłych swetrów i skarpet. A jak już uporządkuje się szafy, można pójść za ciosem i zrobić porządki wokół siebie: na biurku i w szufladzie biurka, w kuchni, w miejscu, gdzie chowacie wszystkie "przydasie". 

Nie wyrzucajcie niepotrzebnych rzeczy. Możecie im dać drugie życie. A jeśli sami chcecie w Waszym domu mieć trochę rzeczy z drugiej ręki, zajrzyjcie na Insta na Zabawki z Bullerbyn i Drobiazgi ze Szwecji, a także na Szvedka Design.

Zagraj w gry, poukładaj puzzle

Karcianki, planszówki, gry logiczne, edukacyjne, towarzyskie, strategiczne albo ekonomiczne... Na pewno znajdziecie coś dla siebie! No i dla znajomych, bo jedną z zalet grania jest właśnie to, że możemy ten czas spędzić razem.

Jeśli w czasie lockdownu jeszcze nie wzięliście się za puzzle, spróbujcie puzzli jesienią. U nas czekają w kolejce trzy zestawy po 1000 kawałków: most nad Sundem i Narodziny Wenus wybrane przeze mnie oraz malowana Wenecja, którą Mąż dostał na urodziny, więc do końca roku na pewno będziemy mieć co robić. Do puzzli polecam audioboooki lub podcasty (patrz punkt: "Spaceruj").

Zacznij uczyć się szwedzkiego

Jeśli dotarliście do tej części wpisu, to pewnie zwróciliście uwagę, że polecam sporo treści po szwedzku. A co jeśli nie znacie szwedzkiego? Cóż, może właśnie jesień - nowy rok szkolny, nowy rok akademicki, nowe kursy - to dobry czas, by zacząć naukę szwedzkiego? 😉

Na początek polecam wpisy: Czy język szwedzki jest trudny? oraz Jak NIE uczyć się języka szwedzkiego?

Dajcie znać, co z tej listy najbardziej Was przekonuje, co już robicie, a co macie w planach!