Skogskyrkogården - Leśny Cmentarz

Kiedy kilka lat temu na zajęciach z wiedzy o Szwecji pierwszy raz usłyszałam o sztokholmskim cmentarzu Skogskyrkogården (dosł. Leśny Cmentarz), wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO, trochę nie dowierzałam. Jasne, miejsca pochówku idą jak dla mnie w parze z pojęciem dziedzictwa, ale nie potrafiłam sobie wyobrazić, co tak wyjątkowego może mieć w sobie jakiś cmentarz wśród, że poświęca mu się tyle uwagi.

Dopóki sama tam nie dotarłam. Co zresztą zdecydowanie dobrze mi zrobiło. Ten niesamowity spokój tego miejsca był mi bardzo potrzebny po kilku dniach spędzonych w pełnym turystów Starym Mieście, zatłoczonym metrze, czy kolorowym festiwalu Pride. 

Leśny Cmentarz to ponad sto hektarów powierzchni oraz ponad sto tysięcy grobów. Budowę cmentarza wraz z kaplicami rozpoczęto w 1917 roku. W niezwykły sposób zintegrowane zostały natura, architektura oraz przestrzeń cmentarza. Cały zamysł zresztą wydaje mi się w ten sposób bardzo szwedzki. Teraz też sądzę, że nie bez powodu bywa określany jako jedno z największych dokonań współczesnej architektury oraz że od tamtego czasu mógł w znacznym stopniu wpłynąć na kształtowanie innych miejsc pochówku na świecie.

Skogskapellet - Leśna Kaplica, Uppståndelsekapellet  - Kaplica Zmartwychwstania

Wysokie drzewa i niesamowicie skromne groby u ich stóp - to połączenie robi wrażenie podczas spacerowania ścieżkami i alejami. Szczerze mówiąc, wydaje mi się, że typowe dla szwedzkich cmentarzy niewielkie, schludne nagrobki jakoś bardziej przystoją takim miejscom zadumy. Co ciekawie, według pierwotnego zamysłu architektów cmentarza, przy miejscach pochówku miały znajdować się jedynie proste, drewniane krzyże, które wraz z upływem czasu miały stopniowo ulegać zniszczeniu i naturalnemu rozkładowi.

Miejscem szczególnej zadumy dla mnie był na pewno Minneslund, dosł. Gaj Pamięci. Ten w Skogskyrkogården był pierwszym tego rodzaju miejscem w Sztokholmie (powstał w 1961, pierwszy w Szwecji w ogóle - w 1959), dziś znajdują się już na cmentarzach w wielu większych i mniejszych miastach. Minneslund to odpowiednio wydzielone część cmentarza, gdzie zgodnie z wolą samych zmarłych lub ich krewnych dokonuje się anonimowego pochówku lub rozsypania prochów. Obok znajduje się wyznaczone miejsce na składanie kwiatów, wieńców czy zapalanie zniczy.

Jak bardzo kontrastuje to z sytuacją w Polsce, gdzie do mojej skrzynki na listy obok reklam pizzerii przychodzą ulotki promocyjne zakładów kamieniarskich...

Zobaczcie jeszcze, jak pięknie wygląda teren Skogskyrkogården jesienią:

http://www.youtube.com/watch?v=ZT2LoNE-a5Y

Oraz w dzień Wszystkich Świętych, Alla Helgons Dag, obchodzony w Szwecji jako święto ruchome (przypadające w sobotę między 31. października a 6. listopada).

źródło

źródło

Źródła:

wybrane zdjęcia z własnego archiwum

http://www.skogskyrkogarden.se/

http://sv.wikipedia.org/wiki/Minneslund